5 tuổi, Quang bắt đầu học nhai cơm, đi bộ, nghe, nói. 7 tuổi, Quang mới nói được từ đơn như “cơm, nước, bố, mẹ”. Em chỉ hiểu 2 từ “có” và “không”.

“Ước mơ cho Quang” là những chia sẻ xúc động của của chị Trương Thị Vân Anh (46 tuổi, quận Thanh Xuân, Hà Nội , từng công tác tại ĐH Bách khoa Hà Nội), nhân Ngày Thế giới nhận thức về tự kỷ (2/4). Năm nay, con chị – trẻ tự kỷ Vũ Duy Quang vừa bước sang tuổi 20.

Quang biết đi chợ, nấu ăn cho cả gia đình, biết phụ mẹ trong gian bếp online và được trả lương 5 triệu đồng mỗi tháng. Đối với nhiều gia đình có con tự kỷ , câu chuyện của mẹ con chị Vân Anh gây nhiều xúc động và truyền cảm hứng mạnh mẽ.

Mẹ nghỉ việc ở trường ĐH để con sống tự lập

Ngay từ khi Quang 24 tháng tuổi, chị đưa con đi khám và sớm phát hiện con mang chứng tự kỷ dạng thoái lui (một trong những dạng rất nặng của tự kỷ). Sau đó vợ chồng chị phải làm quần quật kiếm khoản chi không nhỏ để can thiệp cho con trong nhiều năm.

Suốt thời gian đó, hễ ai hỏi “con học lớp mấy rồi?”… là chị bật khóc. “Tại sao lại như thế? Từ trước tới giờ mình sống rất tốt với mọi người, lúc nào cũng đặt cái tâm lên trên, tại sao lại như thế?”, chị Vân Anh tự vấn.

5 tuổi, Quang bắt đầu học nhai cơm, đi bộ, nhìn, nghe, nói. 7 tuổi, Quang mới nói được từ đơn – “cơm, nước, bố, mẹ”. 10 tuổi, Quang vào học lớp 1 và biết nói từ phức – “ăn cơm, uống nước, bố ơi!, mẹ ơi!”. Quang chỉ hiểu 2 từ “có” và “không”.

Năm 16 tuổi, Quang tốt nghiệp tiểu học. Thấy con không có khả năng học tiếp, chị quyết định nghỉ việc để toàn tâm toàn ý chăm sóc và can thiệp cho con, dạy con kỹ năng sống độc lập.

Thời gian này chị mở bếp ăn online tại nhà chuyên bán thực phẩm sạch, cũng thông qua việc này chị dạy con cách đi chợ, nấu cơm, chế biến món ăn.

Việc đi chợ với Quang là cả một hành trình gian nan, đòi hỏi sự kiên nhẫn của hai mẹ con. Ban đầu chị chỉ giao đủ tiền cho con mua một món – ghi một dòng vào tờ giấy – mua gì, của ai.

Nửa năm sau, tờ giấy đó thêm một dòng tương ứng với món nữa, nhưng lần này con học thêm việc nhận tiền thừa. Việc học này kéo dài tới 10 năm, giờ đây chị Vân Anh giao cho Quang toàn quyền lo việc đi chợ. “Mua hai món thì con nhớ được, nếu mua 5 món con sẽ chủ động ghi vào giấy”, chị Vân Anh chia sẻ.

Việc nấu ăn cũng vậy, ban đầu chị ghi cách nấu ra giấy, sau đó xóa dần để Quang nhớ. Giờ đây nếu quên, Quang không hỏi mẹ nữa mà tự dùng điện thoại hay laptop tra cứu trên internet.

Chứng kiến sự tiến bộ con, chị Vân Anh không giấu nổi niềm xúc động: “Tôi đi làm về đã thấy con nấu cho mình bữa cơm ngon. Đó hạnh phúc của tôi, nó đơn giản lắm!”.

Quang “làm công ăn lương” tại bếp ăn của mẹ

Ngoài những việc đó, Quang còn là một “nhân sự cứng” trong bếp ăn online của mẹ.

Cũng như mọi người đi làm công ăn lương, Quang có số tài khoản khoản, được trả “lương” định kỳ vào ngày 15 hàng tháng. Lần đầu tiên được “lĩnh lương”, Quang sung sướng lắm, đó là cách chị Vân Anh dạy cảm xúc cho con.

Trước kia, Quang không biết các mệnh giá tiền, giờ đây em đã biết. Khi đi xem phim Quang biết dùng tiền tiết kiệm của mình mua vé, còn việc gia đình em chỉ dùng tiền của mẹ.

Đó cũng là kế hoạch thiết kế một tương lai sống độc lập cho con mà chị Vân Anh đã dày công chuẩn bị suốt những năm qua, sau khi thử nhiều phương án khác nhau. Với lượng khách có sẵn và đang ngày càng tăng của bếp, chị sẽ đưa con về quê học cách sống độc lập giữa tình yêu thương của ông bà, họ hàng, làng xóm.

Vợ chồng chị sẽ dạy con cách trồng rau, nuôi gà, trồng hoa và làm những món ngon từ nông sản sạch. Đây cũng là nguồn cung thực phẩm và tiếp nối cho bếp ăn, nhưng không đặt nặng thu nhập, chỉ cần Quang có việc làm và thu nhập đủ đong gạo.

“Nếu một ngày nào đó, bố mẹ không còn nữa thì đã có người thân giúp Quang. Mưa gió, bão bùng chỉ cần cô chú và các em chạy sang xem Quang thế nào là ổn. Mỗi tháng, Vinh (em trai Quang) sẽ về thăm anh đôi ba lần, anh cần gì em sẽ lo”, chị Vân Anh chia sẻ.

Cùng với đó, hai vợ chồng chị đã làm sổ tiết kiệm cho Quang, mỗi năm gửi vào một ít, về sau mỗi tháng Quang rút khoản lãi nhỏ chi tiêu hàng ngày.

Ngoài việc con có thể sống tự lập, nhiều lần chị cũng mong mỏi con có người yêu, lập gia đình. “Nhưng đấy chỉ là ước ao của người mẹ có con trưởng thành và thành đạt như bao người. Còn trong sâu thẳm bản thân tôi – mẹ của chàng trai đặc biệt, chưa bao giờ nghĩ đến việc con có gia đình riêng.

Tôi không thể đặt gánh nặng lên vai một cô gái tốt, càng không thể chăm nom bế bồng cả con lẫn cháu cho một thế hệ nữa. Như vậy là không có trách nhiệm với cháu của mình, đứa trẻ sinh ra đã phải gánh một trọng trách: Chăm sóc bố mẹ mình”, chị Vân Anh tâm sự.